Skip to content
1882
Volume 3, Issue 1
  • ISSN: 2295-3493
  • E-ISSN: 2507-0363

Abstract

Abstract

This article examines the knightly population of Brabant around the middle of the fourteenth century. Recent historiography on the nobility of the Burgundian Low Countries treats knighthood as simply one of the traits of the nobility. However, this article argues that in fourteenth-century Brabant, the knights can be considered a distinct estate, while the nobility as such was not similarly visible. A summons of the year 1356 provides the research population, and the focus is on two Brabantine districts: Antwerp and ’s-Hertogenbosch. Through a prosopography, the knights are compared on the basis of lordship, office-holding, and military activity. It thus becomes clear that none of these elements on their own were the decisive characteristic of the Brabantine knightly estate. Rather, juridical authority, both contained in lordship and in certain offices, was the most common denominator.

© Brepols Publishers NV
Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.1484/J.MLC.5.112391
2016-01-01
2025-12-06

Metrics

Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Autrand, F. (1990) ‘Noblesse ancienne et nouvelle dans le service de l’État en France. Les tensions du début du XVe siècle’, in A. Guarducci ed, Gerarchie economiche e gerarchie sociali secoli XII–XVIII, Florence, pp. 611–632.
     [Google Scholar]
  2. Avonds, P. (1984) Brabant tijdens de regering van Hertog Jan III (1312–1356). 1. De grote politieke krisissen, Brussels.
     [Google Scholar]
  3. Avonds, P. (1991) Brabant tijdens de regering van hertog Jan III (1312–1356). 2. Land en instellingen, Brussels.
     [Google Scholar]
  4. Boffa, S. (2004) Warfare in medieval Brabant, Woodbridge.
     [Google Scholar]
  5. Bothwell, J. (1997) ‘Edward III and the “new nobility”. Largesse and limitation in fourteenth-century England’, English historical review, 112, p. 1111–1140.
     [Google Scholar]
  6. Brom, G. (1891) Bullarium Trajectense. Romanorum Pontificum diplomata quotquot olim usque ad Urbanum Papam VI (an. 1378) in veterem Episcopatum Trajectensem destinata reperiuntur / collegit et auspiciis Societatis Historicae Rheno-Trajectinae edidit Gisbertus Brom, 1, The Hague.
     [Google Scholar]
  7. Butkens, Cs. (1725) Supplement aux trophées tant sacrés que profanes du duché de Brabant, contenant l’origine, succession & descendance des ducs & princes de cette maison, avec leurs actions les plus signalées, 1, The Hague.
     [Google Scholar]
  8. Buylaert, F. (2010) Eeuwen van ambitie. De adel in laatmiddeleeuws Vlaanderen, Brussels.
     [Google Scholar]
  9. Caron, M-Th. (1987) La noblesse dans le duché de Bourgogne, 1315–1477, Lille.
     [Google Scholar]
  10. Cerutti, F. (1956) Middeleeuwse rechtsbronnen van stad en heerlijkheid Breda. 1. Inleiding. Rechtsbronnen tot 1405, Utrecht.
     [Google Scholar]
  11. Charruadas, P. (2008) ‘La genese de l’aristocratie urbaine à Bruxelles au miroir de l’historiographie italienne (XIIe–XIVe siècles. Entre service militaire à cheval et activités civiles lucratives’, Histoire urbaine, 21, pp. 49–68.
     [Google Scholar]
  12. Charruadas, P. (2011) Croissance rurale et essor urbain à Bruxelles. Les dynamiques d’une société entre ville et campagnes (1000–1300), Brussels.
     [Google Scholar]
  13. Coenen, J. (2004) Baanderheren, boeren en burgers. Een overzicht van de geschiedenis van Boxtel, Liempde en Gemonde, Boxtel.
     [Google Scholar]
  14. Coldeweij, J.A. (1981) De heren van Kuyc, 1096–1400, Tilburg.
     [Google Scholar]
  15. Contamine, P. (2006) ‘Noblesse française, nobility et gentry anglaises à la fin du Moyen Âge. Une comparaison’, Cahiers de recherches médiévales et humanistes, 13, pp. 105–131.
     [Google Scholar]
  16. Coppens, H. (2000) ‘Heerlijkheden’, in R. Van Uytven and others eds, De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, 2, Brussels, pp. 671–690.
     [Google Scholar]
  17. Coppens, H. (2000) ‘De hertogelijke Raad’, in R. Van Uytven and others eds, De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, 1, Brussels.
     [Google Scholar]
  18. Croenen, G. (1999) ‘Governing Brabant in the twelfth century. The duke, his household and the nobility’, in W. Blockmans and others eds, Secretum scriptorum. Liber alumnorum Walter Prevenier, Louvain/Apeldoorn, pp. 39–58.
     [Google Scholar]
  19. Croenen, G. (2000) ‘Regions, principalities and regional identity in the Low Countries. The case of the nobility’, in P. Ainsworth and T. Scott eds, Regions and landscapes. Reality and imagination in Late Medieval and Early Modern Europe, Bern, pp. 139–153.
     [Google Scholar]
  20. Croenen, G. (2003) Familie en macht. De familie Berthout en de Brabantse adel, Louvain.
     [Google Scholar]
  21. Croenen, G. (2006) De oorkonden van de familie Berthout, 1212–1425, Brussels.
     [Google Scholar]
  22. Crouch, D. (1992) The image of aristocracy in Britain, 1000–1300, London/New York.
     [Google Scholar]
  23. Cunen, J. (1939) ‘De tienden van Echternach in Oss’, Taxandria, 46, pp. 91–105.
     [Google Scholar]
  24. Cuvelier, J. (1932) Inventaire des archives de la ville de Louvain, 3, Louvain.
     [Google Scholar]
  25. Damen, M. (2010) ‘Heren met banieren. De baanrotsen van Brabant in de vijftiende eeuw’, in M. Damen and L. Sicking eds, Bourgondië voorbij. De Nederlanden 1250–1650. Liber alumnorum Wim Blockmans, Hilversum, pp. 139–158.
     [Google Scholar]
  26. Damen, M. (2012) ‘Convocatie en representatie. De Staten van Brabant in de late middeleeuwen’, Noordbrabants Historisch Jaarboek, 29, pp. 28–44.
     [Google Scholar]
  27. Damen, M. (2013) ‘The town, the duke, his courtiers and their tournament. A spectacle in Brussels, 4–7 May 1439’, in A. van Oosterwijk ed, Staging the court of Burgundy, London, pp. 69–79.
     [Google Scholar]
  28. Damen, M. and Janse, A. (2008) ‘Adel in meervoud. Methodologische beschouwingen over comparatief adelsonderzoek in de Bourgondische Nederlanden’, BMGN – Low Countries historical review, 123, pp. 517–540.
     [Google Scholar]
  29. Devillers, L. (1878) ‘Sur les expéditions des comtes de Hainaut et Hollande en Prusse’, BCRH, 4–5.
     [Google Scholar]
  30. Dumolyn, J. (2000) ‘Adel en nobiliteringsprocessen in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen. Een status quaestionis’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 115, pp. 197–222.
     [Google Scholar]
  31. Dumolyn, J. (2006) ’Nobles, patricians and officers. The making of a regional political elite in late medieval Flanders’, Journal of social history, 40, pp. 431–452.
     [Google Scholar]
  32. Duyse, P. Van and Busscher, E. de eds (1867) Inventaire analytique des chartes et documents appartenant aux archives la ville de Gand, Ghent.
     [Google Scholar]
  33. Ermen, E. Van (2013) ‘De adellijke en ridderlijke ondertekenaars van de Keure van Kortenberg en de bekrachtiging van 1372’, Eigen schoon en de Brabander, 96, pp. 65–70.
     [Google Scholar]
  34. Ganshof, F.L. (1926) Étude sur les ministeriales en Flandre et en Lotharingie, Brussels.
     [Google Scholar]
  35. Gorissen, P. (1956) Het Parlement en de Raad van Kortenberg, Louvain.
     [Google Scholar]
  36. Ham, W. van (2000) ’Semi-soevereine heerlijkheden. Casus: Breda en Bergen op Zoom (11de eeuw-1795)’, in R. Van Uytven and others eds, De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, 2, Brussels, pp. 691–711.
     [Google Scholar]
  37. Hammen, J. Van der (1926) ‘Oorkonden betreffende het geslacht Immerselle in verband met de stad Lier en de heerlijkheden Bokhoven en Loon-op-Zand, 1350-±1750’, Taxandria, 33, pp. 235–245.
     [Google Scholar]
  38. Hermans, C.R. (1844) Analytische opgave der gedrukte charters, diploma’s, handvesten, plakaten, keuren, ordonnantiën, reglementen en andere staatsstukken, betrekkelijk de provincie Noord-Braband, van het jaar 704 tot en met het jaar 1648, 1, ’s-Hertogenbosch.
     [Google Scholar]
  39. Hermans, C. (1850) Verzameling van charters en geschiedkundige bescheiden betrekkelijk het land van Ravenstein, 1, ’s-Hertogenbosch.
     [Google Scholar]
  40. Janse, A. (2001) Ridderschap in Holland. Portret van een adellijke elite in de late middeleeuwen.
     [Google Scholar]
  41. Jéquier, L. and Berchem, R. van (1981) Sceaux et armoiries de la maison de Ranst et Berchem du XIIe au XVIe siècle, Neuchâtel.
     [Google Scholar]
  42. Juten, G.C.A. (1914) ’Rukphen’, Taxandria, 21, pp. 145–152.
     [Google Scholar]
  43. Juten, G.C.A. (1923) ‘Het geslacht van Berchem’, Taxandria, 30, pp. 265–279.
     [Google Scholar]
  44. Juten, G.C.A. (1925) ’Het ridderlijk geslacht Van den Houte’, Taxandria, 32, pp. 173–186.
     [Google Scholar]
  45. Juten, G.C.A. (1939) ’De kapel op het kasteel van Wouw’, Taxandria, 46, pp. 106–109.
     [Google Scholar]
  46. Nijhoff, I.A. (1835) Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland. Door onuitgegeven oorkonden opgehelderd en bevestigd, 2, Arnhem.
     [Google Scholar]
  47. Kaeuper, R. and Kennedy, E. eds and trans (1996) [G. de Charny], The book of chivalry of Geoffroi de Charny. Text, context and translation, Philadelphia.
     [Google Scholar]
  48. Kaminsky, H. (1993) ‘Estate, nobility, and the exhibition of estate in the later Middle Ages’, Speculum, 68, pp. 684–709.
     [Google Scholar]
  49. Keen, M. (1984) Chivalry, London.
     [Google Scholar]
  50. Kerremans, C. (1949) Étude sur les circonscriptions judiciaires & administratives du Brabant & les officiers placés à leur tête par les ducs. Antérieurement à l’avènement de la maison de Bourgogne (1406), Brussels.
     [Google Scholar]
  51. Kervyn de Lettenhove (1867-77), Oeuvres de Froissart, 6.
     [Google Scholar]
  52. Klaversma, T. (1985) ‘De Hornes, 1296–1345’, Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, 121, pp. 7–68.
     [Google Scholar]
  53. Leenders, K.A.H.W. (1996) Van Turnhoutervoorde tot Strienemonde. Ontginnings- en nederzettingsgeschiedenis van het noordwesten van het Maas-Schelde-Demergebied, 400–1350, Zutphen.
     [Google Scholar]
  54. Mieris, F. van ed (1754), Groot charterboek der graaven van Holland, van Zeeland en heeren van Vriesland, 2, Leiden.
     [Google Scholar]
  55. Miraeus, A. ed (1723) Opera diplomatica, et historica, in quibus continentur chartae fundationum ac donationum parium, 1, Louvain.
     [Google Scholar]
  56. Mooy, A.J. de ed (1950) [W. Van Berchen], De Gelderse kroniek van Willem van Berchen. Naar het Hamburgse handschrift uitg. over de jaren 1343–1481, Arnhem.
     [Google Scholar]
  57. Muller, S. (1917) Regesten van het archief der bisschoppen van Utrecht (722–1528), 1, Utrecht.
     [Google Scholar]
  58. Paravicini, W. (1977) ‘Soziale Schichtung und soziale Mobilität am Hof der Herzöge von Burgund’, Francia, 5, pp. 127–182.
     [Google Scholar]
  59. Paravicini, W. (1995) Die Preussenreisen des europäischen Adels, 2, Sigmaringen.
     [Google Scholar]
  60. Piot, C. ed (1870) Cartulaire de l’abbaye de Saint-Trond, 1, Brussels.
     [Google Scholar]
  61. Prims, F. (1933) Geschiedenis van Antwerpen IV. Onder hertog Jan den Derde (1312–1355), 1, Brussels.
     [Google Scholar]
  62. Raadt, J-Th. De (1897) Sceaux armoriés des Pays-Bas et des pays avoisinants. Recueil historique et héraldique, 1, Brussels.
     [Google Scholar]
  63. Raadt, J-Th. (1897-98) ’La bataille de Baesweiler (22 août 1371). Liste des combattants du duc Wenceslas, suivie de quelques documents inédits pour servir à l’histoire de cette journée’, Annales de la Société Royale d’Archéologie de Bruxelles, 11, pp. 446–460; 12, pp. 68–91, 254–309, 341–359.
     [Google Scholar]
  64. Ram, P. De ed (1856) [E. de Dynter], Chronique des ducs de Brabant, 2, Brussels.
     [Google Scholar]
  65. Ree-Scholtens, G.F. van der (1993) De grensgebieden in het noordoosten van Brabant c. 1200–1795. Institutionele en juridische aspecten, Assen.
     [Google Scholar]
  66. S., B. van (1940) ‘Aantekeningen betreffende de familie van Drongelen en de familie Slaats’, Taxandria, 47, pp. 270–278.
     [Google Scholar]
  67. Steensel, A. van (2010) Edelen in Zeeland. Macht, rijkdom en status in een laatmiddeleeuwse samenleving, Hilversum.
     [Google Scholar]
  68. Straten, J. van der (1952) Het Charter en de Raad van Kortenberg, 2, Leuven/Brussels.
     [Google Scholar]
  69. Uyttebrouck, A. (1975) Le gouvernement du duché de Brabant au bas Moyen âge (1355–1430), 1, Brussels.
     [Google Scholar]
  70. Uytven, R. Van (1976) ‘Vorst, adel en steden. Een driehoeksverhouding in Brabant van de twaalfde tot de zestiende eeuw’, Bijdragen tot de geschiedenis, 59, pp. 93–122.
     [Google Scholar]
  71. Uytven, R. Van (1985) ‘De Brabantse adel als politieke en sociale groep tijdens de late middeleeuwen’, in J. Verbesselt and others eds, De adel in het hertogdom Brabant, Brussels, pp. 75–88.
     [Google Scholar]
  72. Vanrie, A. (2000) ‘De hertogelijke Raad voor de komst van het huis van Bourgondië’, in R. Van Uytven and others eds, De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, 1, Brussels, pp. 73–94.
     [Google Scholar]
  73. Verkooren, A. (1962) Inventaire des chartes et cartulaires des duchés de Brabant et de Limbourg et des Pays d’Outre-Meuse, 2, Brussels.
     [Google Scholar]
  74. Visser, H. de (2013) Boxtel: een heerlijkheid tussen twee heren c. 1100–1652. Van hulde aan de keizer naar trouw aan de hertog, ’s-Hertogenbosch.
     [Google Scholar]
  75. Wap, J. (1858) Geschiedenis van het land en der heeren van Cuyk, Utrecht.
     [Google Scholar]
  76. Warlop, E. (1968) De Vlaamse adel voor 1300, 1, Ghent.
     [Google Scholar]
  77. Wauters, A. (1891) ‘La formation d’une armée brabançonne du temps du duc Jean III, de 1338 à 1339’, BCRH, 5th series, 1, pp. 192–205.
     [Google Scholar]
  78. Weber, M. (1976) Wirtschaft und Gesellschaft, Tübingen.
     [Google Scholar]
  79. Willems, J.F. ed (1843) Les gestes des ducs de Brabant en vers flamands du quinzième siècle, Brussels.
     [Google Scholar]
  80. Win, P. de (1980) ‘De adel in het hertogdom Brabant van de vijftiende eeuw. Een terreinverkenning’, Tijdschrift voor geschiedenis, 93, pp. 391–409.
     [Google Scholar]
  81. Win, P. De (1985) ‘Queeste naar de rechtspositie van de edelman in de Bourgondische Nederlanden’, Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis, 53, pp. 223–274.
     [Google Scholar]
  82. Ysselt, S. van (1900) Nieuwe catalogus der oorkonden en handschriften berustende in de boekerij van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, ’s-Hertogenbosch.
     [Google Scholar]
  83. Ysselt, S. van (1915) Nieuwe catalogus der oorkonden en handschriften, berustende in de Bockerij van het Provinciaal genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant, ’s-Hertogenbosch.
     [Google Scholar]
  84. Zschaeck, F. ed (1929) Die Chronik der Grafen von der Mark von Levolf Northof, Berlin.
     [Google Scholar]
/content/journals/10.1484/J.MLC.5.112391
Loading
  • Article Type: Research Article

Most Cited Most Cited RSS feed

This is a required field.
Please enter a valid email address.
Approval was a Success
Invalid data
An error occurred.
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error:
Please enter a valid_number test
aHR0cHM6Ly93d3cuYnJlcG9sc29ubGluZS5uZXQv