Dall’alterita religiosa alla fraternita universale

Con questo contributo si propone di comprendere il valore e il significato della riflessione teologica sull’alterita religiosa nella tradizione cristiana. L’analisi partira dal concilio Vaticano II e dalle sue aperture al dialogo interreligioso. Nella seconda si passera alla presentazione delle nuove piste teologiche del post-concilio. L’insegnamento del concilio Vaticano II come base fondamentale, punto di partenza, luogo che genera domande e nuove prospettive verso una teologia cristiana del pluralismo religioso, orienta anche l’invito che oggi papa Francesco rivolge alla Chiesa e al mondo intero sulla fraternita universale e sull’amicizia sociale.

From Religious Otherness to Universal Fraternity T

his text discusses the values and meaning of theological reflection on religious Otherness in the Christian tradition. The analysis opens with the Second Vatican Council (1962-1965), an event that in many of its documents emphasized the value of interreligious dialogue, mutual understanding and acceptance as well as commitment to the common good. The second chapter examines the new theological approaches of the Post-council. The teaching of the Second Vatican Council makes a fundamental basis, a starting point, a place that generated questions and new perspectives towards a Christian theology of religious pluralism. This was also indicated in the encyclical letter of Pope Francis Frattelli tutti (2020) to which the third chapter is dedicated. In it, the Pope speaks of the universal dimension of brotherly love and its openness to all. The encyclical as a starting point has the awareness of the universal human family since we all are children of one Creator. In this sense, universal brotherhood is not a goal to be achieved, but a starting point. Pope Francis calls for the rise towards brotherhood and social friendship illustrated in the parable of the Good Samaritan in the New Testament, pointing out that the attitude towards religious otherness has been present in the Christian tradition from its very beginning.

Od religijske Drugosti k univerzalnom bratstvu

U kontekstu teme ovogodišnjeg broja IKON-a Ikonografija i religijska Drugost, ovaj rad donosi teološko promišljanje religijske Drugosti u kršćanskoj tradiciji. Mnogi motivi u ikonografiji ukazuju da su religije ponekad bile, a jesu i danas, razlozi podjela i sukoba među narodima. U suvremenom pluralnom društvu, za kršćansku je tradiciju Drugi vatikanski koncil (1962.-1965.) bio događaj koji je u mnogim svojim dokumentima na poseban način istaknuo vrijednost religijskog dijaloga, uzajamnog razumijevanja i prihvaćanja kao i zajedničkog zalaganja za opće dobro. Nakon uvodnoga dijela o odnosu prema religijskoj Drugosti, u središtu drugoga poglavlja ovoga rada je percepcija Drugosti, koja je otvorila i nove perspektive u teologiji religija. Na to ukazuje i enciklika pape Franje Frattelli tutti (2020.) kojoj je posvećeno treće poglavlje. Papa u njoj progovara o univerzalnoj dimenziji bratske ljubavi i njezinoj otvorenosti svima. Enciklika kao polazište ima svijest o zajedničkoj pripadnosti ljudskoj obitelji svake osobe jer su svi djeca jednog Stvoritelja. U tom smislu, sveopće bratstvo nije cilj koji treba postići, već je polazna točka. Papa Franjo poziva i upućuje na uspon prema bratstvu i socijalnom prijateljstvu oslikanom u prispodobi o milosrdnom Samarijancu, koja se nalazi u novozavjetnim spisima, ukazujući time da je odnos prema religijskoj Drugosti u kršćanskoj tradiciji prisutan od samih početaka.